Elektryka w domu i ogrodzie

Warto podejść do tematu z dużą dokładnością. Gniazdka i oświetlenie to jest etap podczas budowy, która ciężko poprawić.
Elektryka został podzielona na 4 części:
– zewnętrzna część
– parter i poddasze
– poszczególne pomieszczenia
– strych
Jeśli projektant dostarczył rzuty elektryki to mamy troszkę zadania mnie. Warto się im przyjrzeć, ocenić i zastanowić się czy coś zmienić, dodać lub usunąć. Można to zrobić w paincie czy jakimś bardziej rozbudowanym programie graficznym lub tradycyjnie na kartce papieru.
Najważniejsze to mieć nawet wstępną wizję na to jak będzie wyglądał ogród i Nasz dom. Wybierzmy się na wirtualne odwiedziny w domu
Zacznijmy zewnętrznej części Naszego domu. Podjeżdżamy pod bramę i musimy mieć kable do:
– otwierania bramy
– domofonu
– oświetlenia koło bramy i furtki
– wejście na światłowód
– oświetlenie dojścia do domu i dojazdu do garażu
Bliżej domu warto pomyśleć o jakiś gniazdkach na przyszłe ozdoby świąteczne lub samego ogrodu. Jak będzie dodatkowa wiata lub „graciarnia” to również dobrze mieć tam oświetlenie. Wyjście na kabel na klimatyzację jak jeszcze jej nie mamy. W ogrodzie z biegiem czasu może powstanie jakiś basen, sauna tam też potrzebujemy prądu. Samochód elektryczny to w większości domów daleka przyszłość ale już warto o tym pomyśleć gdzie możemy postawić stację ładowania. Na tarasie również warto dać gniazdka aby móc podłączyć jakieś urządzenie jak będziemy na nim siedzieć. Oświetlenie też byłoby spoko, przecież po ciemku siedzieć na tarasie to średnia przyjemność. Na zewnątrz warto również dać oświetlenie na budynku lub podbitce z każdej strony (ale trzeba pamiętać że podświetlona ściana uwidoczni niedoskonałości tynku). Wyjście na kamery.
Elektrykę na budynku warto poprowadzić już od razu aby nie robić tego jak już będzie otynkowany dom aby nie uszkodzić tynku. A szczególnie jak będzie już na ścianie jakiś czas może być problem z dopasowaniem koloru jak będzie trzeba zrobić poprawki. W ogrodzie jest łatwiej wprowadzić nowe urządzenia i podłączyć elektrykę ale warto już na etapie projektu tak pociągnąć kable aby łatwo było dołączyć kolejne.
Z zewnątrz już wystarczy tych spacerów. Wchodzimy do środka. Tutaj mamy jeszcze bardziej rozbudowaną elektrykę bo oprócz gniazdek musimy pomyśleć o oświetleniu. Możemy poprowadzić napięcie 230V i niskie (12V lub 24V)
Źródła światła możemy montować w suficie, na suficie, w ścianach, na ścianach, w podłodze, na podłodze. Wybór jest ogromny. Najczęściej pomieszczenia dzielimy na strefy i też tak ustawiamy światła. Główne światło do tego dodajemy jakieś doświetlające.
Decydując się na konkretne miejsce na lampę trzeba już wziąć pod uwagę przyszłe rozmieszczenie mebli w pokoju. Oprócz tego trzeba popatrzeć gdzie będą wloty rekuperacji czy klimatyzacji, jeśli planujemy mieć w domu. Również ważnym aspektem przy planowaniu wnętrz jest „zasięg” drzwi i okien podczas otwierania. Jak mamy w planach sufity podwieszane to możemy zamontować w nich lampy wpuszczane. Gdy sufit będzie lany i nic z nim nie planujemy robić, grupa lamp wpuszczanych nie zawraca Nam głowy. Część pomieszczeń możemy wyposażyć w czujki ruchu, które będą Nam zapalać i gasić światło.
Jeśli mamy już rozplanowane oświetlenie warto zgłębić temat gniazdek. Mówi się, że nigdy ich za wiele i zawsze będzie brakować, warto na każdej ścianie mieć chociaż jedno. Warto przyjrzeć się aktualnemu miejscu zamieszkania i popatrzeć gdzie Nam brakuje gniazdka i „żyjemy na przedłużaczu”. Jeśli mamy schody to warto na półpiętrze aby móc podłączyć odkurzacz czy mopa podczas sprzątania. Coraz częściej spotykanym miejsce na gniazdko jest wnęka okienna. Przecież ozdoby świąteczne też potrzebują zasilania. Kolejnym miejsce wartym uwagi to przy oknie gdzie w przyszłości może stać choinka. Blisko sofy / kanapy / stołu gdzie będziemy spędzać więcej czasu i będziemy podłączać telefon czy laptopa do ładowania. Można również pomyśleć o gniazdkach komputerowych. Oprócz gniazdek na ścianach możemy mieć w podłodze, szafkach lub suficie np. pod rzutnik.
Dodatkowe gniazdka i włączniki o których nie każdy pamięta i są coraz częściej spotykane w nowych domach:
– domofon (otwieranie furtki, wideodomofon)
– gaszenie światła w całym domu jednym przyciskiem (to już podchodzi pod inteligentny budynek)
– sterowanie rolet przy oknie. Trzeba pamiętać aby przy zamawianiu rolet powiedzieć, z której strony mamy włącznik aby z tej strony był silnik i kabel. Ingerując w kabel u części producentów tracimy gwarancję.
– gniazdko na ścianie do podłączenia wiszących neonów, obrazów podświetlanych i tego typu rzeczy
Oświetlenie, o którym warto pomyśleć:
– oświetlenie nocne korytarzy czy schodów
– awaryjne gdy zabraknie prądu
– oświetlenie szafek górnych i coraz częściej stosowane dolnych, obrazów
Gniazdka i oświetlenie w łazience
W łazienkach warto pomyśleć o gniazdkach blisko lustrze. Korzystając z jakieś suszarki, lokówki, prostownicy warto mieć możliwość przeglądania się w lustrze. Do tego trzeba gdzieś ładować szczoteczki elektryczne czy golarki. Można takie gniazdka również schować w szafce. Również warto pomyśleć o jakimś gniazdku aby móc podłączyć grzejnik elektryczny. Oprócz sporej ilości gniazdek trzeba pomyśleć o oświetleniu. Lampa w okolicach lustra to rzecz obowiązkowa. Może być montowana nad lustrem czy wisząca przy lustrze. Warto włącznik dać blisko lustra aby móc włączyć kiedy tylko potrzebujemy. Kolejne światło oprócz głównego w łazience warto zaaranżować w strefie prysznica.
Gniazdka i oświetlenie w kuchni
Decydując się na rozmieszczenie gniazdek i oświetlenia w kuchni warto mieć już zaprojektowaną kuchnię aby mieć pewność, że każde gniazdko i włącznik jest w odpowiednim miejscu na odpowiedniej wysokości. W kuchni używamy sporo sprzętu więc i gniazdek musi być sporo. Fakt, przy otwartych kuchniach na salon nie każde urządzenie musi być widoczne i ciągle podłączone do prądu ale już podczas gotowania lepiej tych gniazdek kilka niż przepinać każde urządzenie. Gniazdka mogą być nad blatem lub schowane w blatach. Oprócz widocznych gniazdek, do których podłączymy urządzenia są miejsca gdzie jak wsadzimy wtyczkę to wyciągniemy ją jak będziemy wymieniać na nowszy model:
– płyta grzejna / piekarnia do tego najczęściej jest potrzebna siła
– lodówka (tutaj trzeba pamiętać żeby gniazdko umieścić tak aby włożona wtyczka nie ograniczała Nas z głębokością)
– mikrofalówka
– okap
– zmywarka
– ekspres do kawy
Coraz częściej spotyka się w kuchniach różnego rodzaje filtry, młynki do odpadków. Również warto podświetlić szafki czy wyspę. Do tych miejsc trzeba poprowadzić prąd i włączniki.
Gniazdka i oświetlenie w sypialni
Na pewno warto pomyśleć o włączniku światła tuż przy łóżku. Wchodzimy do sypialni kładziemy się do łóżka i nie musimy wstawać aby zgasić światło. A wiadomo jak denerwuje gdy się ułożymy w łóżku i musimy wstać aby wyłączyć światło. Obok włącznika światła warto dać gniazdko czy nawet dwa. Do jednego np. podłączymy lampkę a do drugiego ładowarkę telefonu. Takie zestawy osprzętu warto zrobić po dwóch stronach łóżku. Jak mamy w planach TV, toaletkę czy szafę w sypialni ta też warto pomyśleć o gniazdkach blisko tych miejsc. Do szafy warto również włożyć podświetlenie.
Garaż
Niby garaż to tam nie trzeba myśleć wystarczy dać gniazdko i tyle. Ale warto się przyjrzeć również temu pomieszczeniu. Jeśli majsterkujesz to na pewno potrzebujesz więcej gniazdek. A jeśli garaż to tylko miejsce gdzie trzymasz samochód i inne graty to gniazdek wystarczy mniej ale na pewno warto dać na każdej stronie po jednym lub dwóch gniazdkach. Do tego dochodzi gniazdko z siłą (myjka ciśnieniowa często potrzebuje takiego zasilania albo w przyszłości zasilanie auta elektrycznego). Brama również potrzebuje zasilanie. Jak już mamy zasilanie to trzeba również od środka zrobić włącznik tej bramy. Warto też pomyśleć o włączniku światła w samym pomieszczeniu zarówno na wejściu z domu jak i wyjściu z garażu na zewnątrz. Jeśli garaż jest też pomieszczeniem gospodarczym gdzie będzie stała pompa ciepła, rekuperator to te urządzenia też potrzebują zasilanie. Do tego potrzeba również doprowadzić prąd do sterowników z podłogówki.
Gniazdka i oświetlenie na strychu
Jeśli to jest pomieszczenie tylko magazynowe to wystarczy jakiś włącznik światła na wejściu lub zastąpić taki włącznik czujnikiem ruchu. Dorzucić na każdym rogu go gniazdku i mamy gotowe. Jeśli jednak będzie tam więcej rzeczy np. centrala monitoringu, rekuperacja czy inne urządzenia to trzeba do każdego z nich doprowadzić zasilanie. Również światłowód można poprowadzić do routera, który też będzie potrzebował zasilanie. Fotowoltaika przeważnie jest położona na dachu więc kable z dachu przez strych muszą być wprowadzone do domu.
Podsumowanie
Miejsc gdzie trzeba doprowadzić elektrykę jest sporo. Pewnie nie o każdym udało mi się wspomnieć. Ale starałem się. Decydując się gdzie i co umieścić, musimy pamiętać, że chyba każdy producent oferuje montaż ramek swojego osprzętu w pionie lub poziomie. A kabli nie musimy prowadzić od razu. Możemy przygotować sobie peszle, do których w przyszłości wprowadzimy odpowiedni kabel.
tekst powstał przy współpracy z naszdom2021